Topraklama
sistemleri 3 e ayrılır.
1.TT 2.TN
3.IT topraklama sistemi.
ya nereden çıktı bu harfler T,N,I falan?
Burada
yazan 1.harf trafo tarafındaki topraklamayı 2.harf cihaz tarafındaki
topraklamayı ifade ediyor.
Trafo
tarafı;
T :
Terra kelimesinden geliyor toprak anlamında. Yani trafonun yıldız noktası
topraklanmış başka bir ifade ile trafonun işletme topraklaması yapılmış.
I: Izolation
kelimesinden geliyor yani Türkçe haliyle yalıtım (izolasyona hayır yalıtıma
evet). Şebekenin bütün aktif kısımları toprağa karşı yalıtılmış veya şebekenin bir noktası bir empedans üzerinden
topraklanmış demektir
Cihaz tarafı;
T: Cihazın gövdesi ayrı bir
topraklama sistemi ile topraklanmış.
N: Nötr kelimesinden geliyor yani cihazın gövdesi nötre bağlı.
Özet geç diyenler için geliyor;
- TT Transformatorun nötrü topraklı ve cihaz gövdesi ayrıca topraklı
- TN Transformatorun nötrü topraklı ve cihazın gövdesi nötre bağlı
- IT Transformatorun nötrü topraksız va cihazın gövdesi topraklı
1.TN
TOPRAKLAMA SİSTEMİ
TN şebekenin üç ayrı uygulama tipi vardır.
Bunlar TN' ye eklenen şu harfler ile
belirlenir:
TN-C sistemi
: C (combined) yani nötr hat ve koruma iletkeni birleştirilmiş
TN-S sistemi
: S (seperated) yani nötr hat ve koruma hattı ayrı
TN-C-S sistemi : Bir yere kadar C yani nötr ve koruma iletkeni aynı bir yerden sonra S yani nötrden ayrı bir koruma iletkeni ile
TN-C Sistemi
Bu
sistemde aşağıdaki resimde görüldüğü
üzere sisteme gelen 3 faz bir nötr tüm tesisi dolaşıyor başka ayrıeten hiçbir
kablo yok her cihaz gövdesinden bir topraklama kablosu çıkışı ile nötre
bağlantı yapılıyor , hepsi bu.
TN-S Sistemi
Şekilde
görüldüğü üzere tesise nötrün giriş noktasından itibaren ayrı bir kablo çekiliyor tüm tesis boyunca, ve
cihazların gövdesi koruma iletkeni adını verdiğimiz bu sarı-yeşil kabloya
bağlanıyor.
(Renklere dikkatinizi çekerim nötr açık mavi ayrı çektiğimiz koruma
iletkeni sarı yeşil olmak zorunda)
TN-C-S- Sistemi
Şekilde
görüldüğü üzere tesisatın bir yerine
kadar C yani sadece nötr kablosu geliyor. Sonra bu nötr kablosundan paralel bir
koruma iletkeni çekilerek cihazlar topraklanıyor.
Örneğin
apartmanda daire girişine kadar 3 faz bir nötr gelsin daire girişindeki nötr
klemensinden nötr ve koruma iletkeni ayrı çıksın koruma iletkeni daire içini
geziyor olsun işte TN-C-S.
TT Sistemi
Şekilde
görüldüğü üzere cihazlar için ayrı bir topraklama var.Yani cihazlar için ayrı
bir topraklama iletkeni kulanılmış ve ana noktadan bu topraklama iletkeni topraklayıcı eleman(kazık,çubuk) ile
irtibatlandırılarak cihazlar topraklanmış.
IT Sistemi
Bu
tip şebekede, yıldız noktası toprağa
karşı yalıtılmıştır veya yeteri kadar yüksek birempedans
(direnç veya endüktans bobini) üzerinden topraklanmıştır. Bu tip şebekeden beslenen
cihazlar topraklanır.
Şebekede
meydana gelen ilk faz-toprak hatası, şebekeye bağlı cihazların
çalışmalarını etkilemez. Fakat ikinci bir izolasyon hatası, toprak temaslı iki
fazlı bir
kısa devreye neden olacağından cihazların normal çalışmalarını olumsuz yönde
etkiler.
IT
tipi şebekede, ilk izolasyon hatasını
tespit etmek ve ikinci hatanın yol açacağı tehlikelerden
korunmak için izolasyon kontrol cihazı bağlanır. İlk hata oluştuğunda ışıklı veya
sesli bir sinyal verilir.
Özellikle
ilk hatada elektrik kesintisi istenilmeyen hastane gibi yerlerde yoğunlukla
kullanılır.
..................................................................................................................................................................
Özetle topraklama sistemleri bu şekilde. İyi ya basitmiş bunda bir şey yok ki diyen arkadaşlar şu an sadece denizi gördük şimdi yüzmeye başlayalım...
