Elektrik Piyasası
Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği gereğince, – Meskenler, tek fazla beslenen aboneler, resmi
yurt-resmi okul-resmi spor tesisler ivb. grubu ile ibadethane-genel aydınlatma
abone grubu hariç 9 kW bağlantı(talep)
gücünün üzerindeki tüm aboneler reaktif güç ölçüm sistemi kurmak ; 50 kva ve üzeri aboneler ise (trafolu veya trafosuz) kompanzasyon yapmak zorundadır.
Bu müşterilerden;
Kurulu gücü 50 kVA’nın altında
olanlar, çektikleri aktif enerji miktarının yüzde 33 ünü aşan şekilde endüktif
reaktif enerji tüketmeleri veya aktif enerji miktarının yüzde yirmisini aşan
şekilde kapasitif reaktif enerji tüketmeleri halinde;
Kurulu gücü 50 kVA ve üstünde
olanlar ise, çektikleri aktif enerji miktarının yüzde 20 sini aşan şekilde endüktif reaktif enerji
tüketmeleri veya aktif enerji miktarının yüzde onbeşini aşan şekilde sisteme
kapasitif reaktif enerji vermeleri halinde, reaktif enerji tüketim bedeli
ödemekle yükümlüdür.
Bu nedenler tesiste doğru bir
kompanzasyon hesabı ve kompanzasyon tesisi kurmak önemlidir.
Kompanzasyon, trafonun daha
düşük güçlü seçilmesini ve kullanılacak kabloların kesitin daha ince olmasını
sağlayacaktır.
Tesisin kurulu gücü=1350 KW
olsun.
Tesisin cosq1 =0,80
Cosq2 =0,99 olsun.
Tesisin eş zamanlılık katsayısı
=0,80
►Buna göre; P= 1350 . 0,8
P= 1080 KW
►Q = P. (tanq2-tanq1 )
►Buna göre cosinusü 0,80 olan
açının tanjantı tanq1 =0,75
cosinusü
0,99 olan açının tanjantı tanq2 =0,1425
►Q =1080 . (0,75-0,1425)
►Q
=656.1 KVAR LIK KONDANSATÖR TAKILMALIDIR.
NOT: Bu hesabı kısaltmak için “Arzu edilen cosq ye yükseltmek için “k”
faktörü cetveli” ismiyle bir cetvel
mevcuttur.(EMO ajandasında var)
Buradan cosq1 ve cos q2 değerini takip ederek karşılık gelen k faktörünü
bulur ve P ile çarparak gerekli kondansatör gücü bulunabilir. Projelerde
genellikle bu “ k” faktörü kullanılarak hesap yapılır.
Trafo, her zaman yükte çalışmayabilir. Boşta çalışma durumu da göze
alınmalıdır.
Trafo gücünün %3 ile %5 arası herhangi bir değer alınmalıdır.
1250 x %3-5 = 37,5-----62,5 kvar
= 50 kvar seçilebilir.
Bu durumda bu tesise 50 kvar sabit kompanzasyon 600 kvar otomatik
kompanzasyon yapılmalıdır.
