Nötr kesiti niye fazla aynı olmalı?

3 fazlı kabloları malum. 3x150+70  , 3x95+50 , 3 x50 +25  ....Nötr kesitin fazla yüklenmeyeceği düşünülerek fazın yarı kesitinde üretiliyor. Bilindiği üzere teorikte 3 fazlı ve dengeli yüklenen bir sistemde fazlar arasındaki 120 derece açı farkından ötürü vektörel toplam= nötrden akan akım 0 dır. Ancak günümüzde yaşanan gelişmeler nötr kesitinin öyle yabana atılacak bir konu olmadığını gösteriyor.

Tümdengelim yapalım. Nötr kesiti fazla aynı kesitte olmalıdır.
NEDEN

1. Bir sistemde faz-nötr ve faz-toprak kısa devreleri en istenmeyen kısa devrelerdir. 3faz kısa devresi ,faz-faz kısa devresinde çok yüksek akımlar oluşur ve devre hemen kesilir.Ama faz-nötr ve faz-toprak kısa devrelerinde oluşan akımlar o kadar yüksek değildir.Devrenin kesilebilmesi için bu akımların olabildiğince yüksek tutulması gerekmektedir ki koruma elemanı kesme yapsın.

a. Faz-Nötr kısa devresinde Nötr Kesiti =Faz Kesiti   ise;
Her birinin empedansı Z olsun . Z+Z =2Z

Ia =        U     
        kök3 . 2Z


b.   Nötr Kesiti =Faz Kesiti/ 2 ise

Faz= Z
Nötr = q.L/S den kesitle ters orantılı   = 2Z
Z+2Z =3Z


Ib =        U     
        kök3 . 3Z


Formüllerden görüldüğü gibi faz= nötr iken geçen akım daha fazla.Hata akımı daha yüksek olduğu için hissedilmesi daha kolay olacağından nötr kesiti fazla aynı olmalıdır.


2.  Özellikle sanayii de harmonikler başlı başına bir konu.Özellikle 3. harmonik nötrden tahminlerin üstünde akım geçmesine sebep oluyor.
Harmonikler sebebiyle Nötrden geçen yüksek akımdan dolayı kesitinin yükseltilmesi gerekir.


3. Özellikle bilgisayar,Ups sistemlerinde nötr-toprak arası gerilim çok düşük olmalı .Bu gerilimi düşürmenin yöntemi de R =q.L /S  ye göre kesit artarsa direnç düşeceğinden ve V= R.I ya göre de direnç düşerse gerilim düşeceğinden nötr kesitini arttırmaktır.
Nötr-toprak gerilimini azaltmak için nötr kesitinin yükseltilmesi gerekir.