Trafo Bağlantı Grupları

Her trafonun bir sarım biçimi var. Trafolar üçgen,yıldız ve zigzag sarılır.

Elektrik malum içine daldıkça derinleşen bir okyanus gibi ,  konuyu araştırırken bu sarım teknikleri ile ilgili o kadar çok şeye rastladım ki konudan uzaklaşmamak adına bu sarım tekniklerine hiç girmeden trafoların etiketlerinde hep gördüğümüz bağlantı gruplarının neye göre ve neden seçildiğinden bahsedeceğim.

Trafo bağlantı gruplarında 

D : Üçgen

Y : Yıldız

Z:  Zigzag  sargıyı  simgeler.

Trafoda primerin bir fazına gerilim uygulandığında  aynı fazın sekonderinde bir gerilim indüklenir. İndüklenen gerilimler arasında bir faz farkı oluşur. Oluşan bu faz farkına grup açısı denir. Bağlantı gruplarında grup açısı 30°’ye bölünmek suretiyle bir sabit elde edilir. 

Örn:  Dyn11 =  O.G. sargısı üçgen , A.G. sargısı yıldız  

                         n=Nötr mevcut ve ucu dışarıda , iki sargı arasında 11x30 =330 derece faz farkı var.

Büyük harf primer küçük harf sekonder tarafı simgeler.

Başlıca bağlantı grupları şunlardır.

Dy bağlantı grubu

Üçgen-yıldız bağlanmış trafolarda faz akımı hat akımından 1/kök3 kadar küçüktür. Bu yüzden sipirler daha incedir.Üçgen bağlantıda şebekenin her iki fazı bir sargıya uygulandığı için şebeke gerilimi ile bir sargı üzerine düşen gerilim aynıdır. Bu nedenle iyi yalıtım yapılması gerekir yine bu nedenle de  çok yüksek gerilimlerde             ( 154 – 380 kV ) tercih edilmez .

TEDAŞ şartnamelerine göre dağıtım şebekelerinde 250 KVA ve üzeri trafolarda bu bağlantı grubunun kullanılması şarttır. Nötr hattı tam yükle yüklenebildiği için fazlar arası dengesizliğin olduğu köy ve şehir elektrik dağıtım şebekelerinde kullanılır. Ayrıca üçüncü harmoniği arttırıcı ve zayıf akımı bozucu etkisinin olmaması da cabası.

Yz   bağlantı grubu

TEDAŞ şartnamelerine göre dağıtım şebekelerinde 160 KVA ve altı trafolarda bu bağlantı grubunun kullanılması şarttır. Sekonderlerindeki nötr hattı tam yükle yüklenebilen küçük dağıtım transformatörlerinde kullanılır, fazlar arasındaki yük dengesizliğini çözmek için zigzag sarılır. 

Yy bağlantı grubu

Yıldız-yıldız  bağlanmış transformatörlerde bir faz sargısına uygulanan gerilim, hat geriliminin 1 / kök3

’üdür, gerilimin düşük olması  sipir sayısının da az olacağı anlamına geldiğinden yalıtım daha kolay olacaktır.Yalıtım kolaylığı sebebiyle  büyük güçlü yüksek gerilim transformatörlerinde kullanılmaktadır. 

Bu bağlantı grubunda nötr hattı fazla yüklenemez. Dağıtım şebekelerinde fazlar arası dengesizlik olduğu için nötrden fark akımı akar, bu nedenle dağıtım transformatörü olarak alçak gerilim şebekelerinde kullanılmaz.  

Yd 5 bağlantı grubu

Sargıları yıldız bağlanmış büyük santral generatörlerinin çıkışında,büyük akımlarda , iletimde çok kullanılan bir bağlantı şeklidir.