TT Sistem

Bu konu ile ilgili "Elk.Müh. Turgut ODABAŞI" nın çok güzel bir anlatımı var .

TT  Sistem , yani trafonun nötrü topraklanmış , korunacak cihazların da ayrıca topraklanmış olduğu bu sistemde hata akımını şu şekilde hesaplıyoruz.

İzolasyonda bir hata meydana geliyor ve faz-toprak arızası oluyor. Rph(faz iletkeni)  ,Rpe(koruma iletkeni), Rd(kontak-temas- direnci), Rh(insanın direnci)  ihmal edilebilecek küçüklükte olduğundan geriye koruma topraklaması direnci ve nötr topraklaması direnci kalıyor yani hata akımımız cihazın gövdesinden toprağa topraktan nötre gelerek devresini tamamlıyor.Yani hata akımı Ra ve Rb üzerinden geçiyor.

Id =          Uo     

             Ra +Rb

( TN sistemde hata akımı çok yüksek olduğundan oluşan gerilim düşümü sebebiyle ifadeyi 0.8 .Uo diye yazmıştık ancak TT sistemde hata akımı bu kadar yüksek olmadığı için direk Uo alıyoruz)

Nötr   Dokunma gerilimi =   Ra.Id   =     Ra.Uo

                                                              Ra +Rb

TT sistemde hata akımı; koruma elemanlarının açma akımlarına göre çok küçük olduğundan(çünkü paydadaki direnç değerleri büyük)  koruma elemanı görevini yerine getiremez bu sebepten ötürü artık akım anahtarı (kaçak akım rölesi) kullanmak şarttır.

Pekiyi  kaçak akım koruma rölesi kullanmadık ve besleme kesilmedi.   Ne Olur?

Burada mükemmel bir çizim var gerçekten olayı çok güzel izah etmiş.

Olay şu .Bilindiği üzere faz-toprak arızasında nötr gerilimi yükselir. Sağlam olan diğer iki fazında gerilimi yükselir .İşte bu gerilimlerin kaç volt olacağını bulmak çok basit.

TO'O"   üçgeninden pisagor bağıntısını kullanacağız.

OO' = Ub  (Nötrde oluşan gerilim) 

OT = Uo (Faz-Nötr Gerilimi=220V)

O"T= Uo.kök3 / 2  (sin30 u kullanarak)

OO"= Uo/2

üçgenimizdeki pisagor bağıntısını yaparsak

Sağlam faz gerilimi = TO' kare =O"Tkare +(OO"+OO')kare


Ukare =(Uo.kök3/2)karesi+   ( Uo/2 + Ub)karesi  

Yani mesela Rnötr =2 ohm Rkoruma=4 ohm olsun

Hata akımı I=220/2+4 = 36,7 A

Nötr gerilimi = 2 .36,7 = 73,4 V > 50 V  (Tehlike)

Sağlam faz gerilimi(Üstteki formüle göre) = 264 V     > 250 V       (Tehlike)

Dokunma gerilim = 4 .36,7 = 147 V  >50 V (Tehlike)

Faz-nötr gerilimi tehlike sınırı 250 Volt, dokunma gerilimi sınırı 50 Volt tur.Bu değerler aşıldığı taktirde hayati tehlike var demektir.Örnek te görüldüğü üzere TT sistemde kaçak akım koruma rölesi kullanmak şarttır.